Τεστ μαθησιακού τύπου
Το πρώτο βήμα της μεθόδου «μαθαίνω έξυπνα» είναι η διάγνωση του μαθησιακού τύπου του μαθητή με την χρήση αξιόπιστων ψυχομετρικών τεστ.
To Άριστον Kids Τεστ για μαθητές δημοτικού παρέχει ευρήματα που βοηθούν τους εκπαιδευτικούς και τους γονείς να γνωρίσουν την προσωπικότητα των παιδιών τους, να εξηγήσουν τη συμπεριφορά τους, να διαπιστώσουν τους υποκείμενους μαθησιακούς τους τύπους, να εντοπίσουν τυχόν μαθησιακές δυσκολίες, καθώς και να διαπιστώσουν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να μεταδίδεται η γνώση στο παιδί, ώστε να «μαθαίνει έξυπνα»… γρήγορα και αποτελεσματικά!
Το Άριστον Learning Styles Τεστ περιλαμβάνει τεχνικές μελέτης για παιδιά, μαθητές και ενήλικες και είναι βασισμένο στη «Θεωρία Πολλαπλής Νοημοσύνης» του H. Gardner. Αποτελεί ένα έμπειρο σύστημα ανάλυσης και ποσοτικοποίησης των δυνατοτήτων των μαθητών σε σχέση με α) τα εγκεφαλικά ημισφαίρια, β) τους μαθησιακούς τύπους, γ) μαθησιακές ικανότητες – δεξιότητες.
Τι είναι ο μαθησιακός τύπος;
Στη βιβλιογραφία υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί ορισμοί για τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνει κάθε άνθρωπος. Κάποιοι από αυτούς είναι «γνωστικοί τύποι», «μαθησιακοί τύποι», «γνωστικοί έλεγχοι», «τύποι επεξεργασίας πληροφορίας», «τύποι σκέψης», «μαθησιακά στυλ».
Όπως κι αν την ονομάσει κανείς, πρόκειται για μια έννοια πολυδιάστατη που σχετίζεται με τις γνωστικές διαδικασίες (αντίληψη και επεξεργασία πληροφοριών), την προσωπικότητα (χαρακτηριστικά προσωπικότητας, συναισθηματικές αντιδράσεις), το κοινωνικό πλαίσιο (μαθησιακό περιβάλλον) και βέβαια τις φυσιολογικές παραμέτρους (εγκεφαλική λειτουργία) που συνθέτουν το ιδιαίτερο «παζλ» της διαδικασίας της μάθησης. Με άλλα λόγια τον τρόπο με τον οποίο κάθε άτομο δέχεται, οργανώνει, επεξεργάζεται και αφομοιώνει τις πληροφορίες.
Κατανοώντας σε ποιον τέτοιο τύπο ανήκει κάθε μαθητής, μπορούμε να συμβάλλουμε ώστε να μπορεί να αντεπεξέλθει καλύτερα στις σχολικές υποχρεώσεις, αφομοιώνοντας στο μέγιστο βαθμό τις γνώσεις που του παρέχει το εκπαιδευτικό σύστημα.
Τα κύρια χαρακτηριστικά του κάθε μαθησιακού τύπου περιγράφονται συνοπτικά στην συνέχεια:
1. Γλωσσικός τύπος: έχει ανεπτυγμένη την ικανότητα να χρησιμοποιεί τη γλώσσα προφορικά και γραπτά για να εκφράζει αυτό που έχει στο μυαλό του και να καταλαβαίνει τους άλλους. Έχει ιδιαίτερες επιδόσεις στην προφορική και γραπτή έκφραση, αγαπά την αφήγηση, απομνημονεύει εύκολα, αρέσκεται στα γλωσσικά παιχνίδια, ξεχωρίζει στο μάθημα της λογοτεχνίας και στην επεξεργασία κειμένων. Η γλωσσική νοημοσύνη εδράζεται στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου.
2. Μαθηματικός τύπος: έχει ανεπτυγμένη την ικανότητα να χειρίζεται τους αριθμούς και τις πράξεις (όπως οι μαθηματικοί), αλλά και την ικανότητα να αντιλαμβάνεται τις βασικές αρχές ενός συστήματος που βασίζεται σε αιτία και αποτέλεσμα (όπως οι επιστήμονες). Επίσης, τον χαρακτηρίζει η ικανότητα να αναπτύσσει λογικούς συλλογισμούς πάνω στο ειδικό και την αναγωγή τους στο γενικό και μπορεί να πειραματίζεται με απόλυτα ελεγχόμενο τρόπο. Η λογικο-μαθηματική νοημοσύνη εδράζεται στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου.
3. Οπτικός τύπος: αντιλαμβάνεται καλύτερα τις πληροφορίες μέσω εικόνων, θυμάται καλύτερα αυτό που βλέπει (π.χ. εικόνες, διαγράμματα, σχεδιαγράμματα, φωτογραφίες, ταινίες) παρά αυτό που ακούει. Έχει ανεπτυγμένη την ικανότητα να μπορεί να αναπαραστήσει τον χώρο στο μυαλό του. Έχει δυνατή παρατηρητικότητα, αντιλαμβάνεται πολλές λεπτομέρειες, σκέφτεται μέσα από εικόνες και σχήματα. Συνηθίζει να ζωγραφίζει σε βιβλία, τετράδια, κουτιά και στο θρανίο. Προσανατολίζεται εύκολα, αντιλαμβάνεται το χώρο γύρω του με ευχέρεια, τα αντικείμενα και τις διαστάσεις τους. Η οπτικοχωρική νοημοσύνη εδράζεται στο δεξιό ημισφαίριο του εγκεφάλου.
4. Κιναισθητικός τύπος: Σκέφτεται και εκφράζεται μέσω της κίνησης (βηματίζει, κάνει χειρονομίες, κινεί το σώμα του). Έχει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την ικανότητα να χρησιμοποιεί το σώμα του ή μέρη του σώματος (χέρια, πόδια, δάχτυλα) για να εκφράσει ιδέες, πληροφορίες και συναισθήματα, να λύσει ένα πρόβλημα, να παρουσιάσει ένα θέαμα ή να φτιάξει κάτι. Διαχειρίζεται το σώμα του με επιδέξιο και εκφραστικό τρόπο. Ασκεί δραστηριότητες που απαιτούν τη λεπτή κινητικότητα και του αρέσει να συναρμολογεί πράγματα, να κινείται και γενικά προτιμά μια εργασία που επιτρέπει την κίνηση και τη μυϊκή εργασία. Θέλει να αγγίζει τα πράγματα, να αισθάνεται και να βιώνει κάτι πριν το μάθει. Μαθαίνει καλύτερα μέσα από τη σωματική δραστηριότητα παρά με την ανάγνωση ή την ακρόαση και χρησιμοποιεί τη σωματική μνήμη, δηλαδή θυμάται πράγματα μέσω του σώματός του παρά μέσω λέξεων (λεκτική μνήμη) ή εικόνων (οπτική μνήμη). Η κιναισθητική νοημοσύνη εδράζεται βρίσκεται στην αλληλεπίδραση του εγκεφαλικού φλοιού με το νωτιαίο μυελό.
5. Μουσικός τύπος: έχει ανεπτυγμένη την ικανότητα να σκεφτεί με μουσική και ρυθμό, να ακούει και να αναγνωρίζει μουσικά μοτίβα και να παίζει μουσική. Είναι συνήθως οξυδερκής ακροατής, μαθαίνει καλύτερα μέσα από ήχους, τραγούδια και ρυθμούς, ενώ μπορεί να εκφράσει ιδέες, γνώσεις και συναισθήματα με τη βοήθεια της μουσικής. Απολαμβάνει να ακούει μουσική, του αρέσει να τραγουδά, ενώ συχνά, καθώς εργάζεται, σιγομουρμουρίζει. Η μουσική νοημοσύνη εδράζεται στο δεξί ημισφαίριο, στο οποίο γίνεται η επεξεργασία όλων των ακουσμάτων.
6. Διαπροσωπικός τύπος: έχει ανεπτυγμένη την ικανότητα να καταλαβαίνει τους άλλους, να κατανοεί τον χαρακτήρα τους, να αντιλαμβάνεται τις ανάγκες, τα κίνητρα, τους φόβους, τις επιθυμίες και τη διάθεσή τους και να ανταποκρίνεται κατάλληλα. Αλληλεπιδρά με επιτυχία σε ένα σύνολο, προσαρμόζεται και κοινωνικοποιείται εύκολα. Του αρέσει να εργάζεται σε ομάδες και «διαβάζοντας» τους χαρακτήρες των άλλων μεσολαβούν στην επίλυση διαφορών. Η διαπροσωπική νοημοσύνη βρίσκεται στον μετωπιαίο λοβό και στον νέο φλοιό του εγκεφάλου.
7. Ενδοπροσωπικός τύπος: έχει ανεπτυγμένη την ικανότητα να καταλαβαίνει τον εαυτό του, να γνωρίζει «ποιος είναι», ποια είναι τα προτερήματα και οι αδυναμίες του, τι θέλει και τι μπορεί να κάνει, πώς αντιδρά σε πρόσωπα και πράγματα, τι πρέπει να αποφεύγει και προς τα πού να κατευθύνονται οι στόχοι του. Έχει αίσθηση των πραγματικών δυνατοτήτων και αδυναμιών του. Με άλλα λόγια διαθέτει αυτογνωσία και αυτοαντίληψη. Πριν πάρει κάποια απόφαση κάνει ενδοσκόπηση, εξετάζει τα προσωπικά του «πιστεύω» και στοχάζεται, γι’ αυτό και έχει έντονη γνώμη. Ενδιαφέρεται για το πώς σκέφτονται και συμπεριφέρονται οι άνθρωποι, ωστόσο είναι συνήθως εσωστρεφής και προτιμά την ατομική εργασία και τα μοναχικά χόμπι από τη συμμετοχή σε κάποια ομάδα. Η ενδοπροσωπική νοημοσύνη βρίσκεται στον μετωπικό λοβό και στον νέο φλοιό του εγκεφάλου.
8. Φυσιολάτρης / Νατουραλιστής: έχει ανεπτυγμένη την ικανότητα να αναγνωρίζει τη χλωρίδα και την πανίδα, να ξεχωρίζει τα διάφορα ζωντανά όντα (φυτά, ζώα) και να έχει ευαισθησία σε άλλα στοιχεία του φυσικού κόσμου (σύννεφα, αέρας, βροχή, χώμα, πετρώματα, νερό) και να τα χρησιμοποιεί εποικοδομητικά.. Με άλλα λόγια προσεγγίζει με ευχέρεια τη φύση και τα φυσικά φαινόμενα. Μαθαίνει καλύτερα μέσα από την αλληλεπίδραση με τη φύση και το περιβάλλον, όπως με εκδρομές στη φύση, με εργασίες που σχετίζονται με την παρακολούθηση των φυσικών φαινομένων, όπως είναι η καλλιέργεια οσπρίων και τα πειράματα στη φύση ή στην τάξη και με τη φροντίδα φυτών και ζώων, μέσω ενός κιναισθητικού τρόπου.
ΕΙΚΟΝΕΣ: marekbennett.com (επεξεργασία-μετάφραση: podilato98.blogspot.gr)
Με τις ιδιαίτερα σημαντικές πληροφορίες που μας παρέχουν αυτά τα δύο Τεστ, ανακαλύπτουμε τα δυνατά σημεία του μαθητή και βρίσκουμε το μαθησιακό του στυλ. Πρόκειται για το «εργαλείο» που θα καθορίσει τόσο τον τρόπο προσωπικής προσέγγισης του παιδιού όσο και την προσαρμογή της διαδικασίας μάθησης και μελέτης που ταιριάζει στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.